Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013

ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΤΟΜΙΑΣ και γλωσσικής πειθαρχίας: Το χάι κου, το twitter της ποίησης από τον 17ο αιώνα

... και πολύ διασκεδαστική μάλιστα γιατι το χάικου πρέπει:

1. Να είναι ακριβώς 17 συλλαβές
2. Οι συλλαβές να είναι διακανονισμένες σε 3 σειρές των 5-7-5 (καμμιά φορά αυτός ο κανόνας παραβαίνεται, αρκεί το σύνολο να είναι 17 συλλαβές)
3. Να αποφευγονται οι μεταφορές και οι ομοιοκαταληξίες
4. Να σχετίζεται με μια εποχη του Χρόνου (αυτό δεν τηρείται πια, το χάι κου έχει επεκταθεί)
5. Δεν είναι αναγκαίο ένα “μήνυμα” (χωρίς και να απαγορεύεται). Μπορεί απλώς να μεταφέρει μια εικόνα, ένα συναίσθημα, μια κατάσταση από την οποία προκύπτει ένα ψυχικό γεγονός.
 Το χάι κου υπηρετήθηκε από πολλούς μεγάλους δημιουργούς αλλά και πολλούς που γράφουν από ανάγκη χωρίς περαιτέρω φιλοδοξίες. Εκτός από άσκηση γλωσσικής πειθαρχίας και αισθητικής, είναι και μια ευκαιρία να μάθουμε να παρατηρούμε.
Συχνά μέσα στις 17 συλλαβές του χάι κου κλείνονται αλήθειες που τις καταλαβαίνεις πολύ αργότερα από τη συγγραφή του ποιήματος (π.χ. αυτό το σκάρωσα για απλό δείγμα, να σας το δωσω για παράδειγμα. Μετά είδα ότι έχει κι άλλα να πει, πραγματα δικά του:

Μια ηλιαχτίδα
μέσα απ’ τα σύννεφα
βρίσκει το δρόμο.

Μερικά παραδείγματα ακόμη:

Βουλιάζει ο κόσμος
κρατήσου, θα σ’ αφήσει
μόνο στον ήλιο. (Γιώργος Σεφέρης)

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ, ΠΕΡΙ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ (347-335; π.Χ.)
Πάντα στη μάχη
φιλοσοφίας και ιστορίας
η ποίηση νικά. (Αιμιλία Σπηλιάδη, Χαϊκού επ’ αυτού)

Όλος ο κόσμος
δεκαεφτά συλλαβές.
Τραγούδα, μπορείς! (Χάρης Τουμανίδης)

Στήνω παγίδα
με μελάνι και χαρτί.
Γελώντας φεύγει! (Νίκος Μανιάτης)

Το μαξιλάρι
και σήμερα μου είπε
κοιμήσου κι άλλο (αγνώστου υπναρά)

Την εβδομάδα
Που σύντομα θα έρθει
Γράψτε δικά σας

ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΧΑΪΚΟΥ: Φθινοπωρινό

1 σχόλιο:

  1. Μερικοί θεωρήσατε το "Φθινοπωρινό" θέμα δεσμευτικό, ενώ θα ήταν καλύτερα αν το αφήναμε ελεύθερο.
    Μην ξεχνάτε όμως ότι στον κόσμο των λέξεων οι διαδρομές είναι μεν υπόγειες αλλά και πάρα πολλές, έως άπειρες.
    Ίσως και να μην υπάρχει λέξη που δεν μπορεί να συνδεθεί έμμεσα με όλες τις άλλες. Η λέξη είναι το ξεκίνημα και όχι το τέλος τόυ ταξιδιού.
    Καλό δρόμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή